Cảnh Đức, một thành phố ở tỉnh Giang Tây, Đông Nam Trung Quốc, được mệnh danh là “Thủ phủ gốm sứ của thế giới.” Trong nhiều thế kỷ, thành phố được coi là một trong những trung tâm sản xuất đồ sứ quan trọng nhất.
Gốm sứ Cảnh Đức được biết đến rộng rãi vì “trắng như ngọc, mỏng như giấy, sáng như gương, và âm thanh ngọt ngào như tiếng chuông đá.” Gốm sứ men lam, sứ linglong, sứ hoa hồng gia đình và sứ tráng men màu được xem là bốn loại sứ nổi tiếng ở Cảnh Đức.
- Gốm sứ Men Lam là một loại đồ sứ có tráng men màu, được coi là đại diện tiêu biểu nhất trong tứ đại danh khí. Các sản phẩm sứ men lam trông rực rỡ và rõ ràng, màu xanh lam trên nền trắng tạo cho các hoa văn được thiết kế một vẻ ngoài trang nhã và lộng lẫy. Trong các gia đình Trung Quốc, đồ gốm sứ màu xanh và trắng rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày dưới các hình thức khác nhau, từ bộ đồ ăn cho đến lọ hoa.
Feng Xia, một người thừa kế các tuyệt kỹ chế tác đồ sứ men lam, nói với People’s Daily Online rằng “nguyên liệu thô của sứ men lam chủ yếu là oxit coban và oxit coban chuyển sang màu xanh lam ở nhiệt độ cao. Một mảnh sứ men lam tốt phải thành thạo trong việc kiểm soát sự thay đổi nhiệt độ và thành phần hàm lượng. ”
2. Đồ sứ Linglong được biết đến với cái tên “đồ sứ khảm thủy tinh”, và nổi tiếng thế giới với những hoa văn chạm khắc tinh xảo và độ lấp lánh, trong mờ vô cùng hấp dẫn. Để tạo ra đồ sứ Linglong, người ta tạo các lỗ có kích thước rất nhỏ trong khuôn đúc mỏng và tráng men nhiều lần để phủ lấp các lỗ này. Điều này đòi hỏi sự khéo léo tinh tế, đó là lý do tại sao sứ linglong rất hiếm.
(Đồ sứ Linglong)
3. Sứ Hồng lần đầu tiên xuất hiện vào thời nhà Thanh, và là một sản phẩm màu được vẽ trên men (over-glazed). Màu sắc của sứ Hồng nhạt mềm mại, lộng lẫy nhưng không sặc sỡ.
Chen Xiaojun là người thừa kế một cơ sở có truyền thống làm sứ Hồng ở thủ phủ Gốm sứ Cảnh Đức, cô giải thích rằng nguyên liệu thô của sứ Hồng có chứa oxit kim loại, và “sau khi trải qua phản ứng khử ở nhiệt độ trung bình, các màu sắc khác nhau sẽ xuất hiện, chẳng hạn như màu vàng và màu xanh lá cây. Sau khi nung, chúng ta sẽ có thể nhìn thấy được kết cấu của thủy tinh ”.
Sản phẩm màu được vẽ trên men nhiệt độ cao còn được gọi là “đá quý nhân tạo”, có lịch sử lâu đời nhất và sản lượng thấp nhất trong bốn loại đồ gốm truyền thống nổi tiếng ở Gốm sứ Cảnh Đức.
“Trong nhiều thập kỷ làm việc của mình, chúng tôi chưa bao giờ có thể tạo ra 2 sản phẩm sứ màu vẽ men giống y hệt nhau …” Deng Xiping năm nay đã 78 tuổi, sức hấp dẫn độc đáo của màu vẽ men đã khiến bà Deng cống hiến 50 năm cuộc đời. với nó. Bà được mệnh danh là “nữ hoàng” của sứ màu vẽ men, và là người kế thừa duy nhất ở Trung Quốc của sản phẩm sứ Cảnh Đức màu vẽ men ở nhiệt độ cao .
Bà Deng đã khôi phục nhiều kỹ thuật bị thất truyền và đã tạo ra hơn 40 loại men màu mới, trong đó có nhiều loại đã giành được Giải thưởng Quốc gia về Tiến bộ Khoa học và Công nghệ, và thậm chí còn giành được giải vàng tại Hội chợ Sáng chế Thế giới.
“Việc tạo ra một sản phẩm sứ màu vẽ men cần trải qua ba bước quan trọng. Bước đầu tiên là công thức thành phần vì nó sử dụng hơn mười loại quặng tự nhiên, thành phần của nó vô cùng phức tạp. Bước thứ hai là tráng men, tức là tráng men màu trên thân gốm. Công đoạn cuối cùng là nung, vì sản phẩm sứ phải đi từ không màu đến có màu. Cuối cùng, nó trở thành một cấu trúc đá quý. Khi làm xong cả ba bước này thì sản phẩm sứ men màu mới có thể hoàn thành ”, bà Deng nói.
Sứ màu vẽ men ở nhiệt độ cao truyền thống của Gốm sứ Cảnh Đức được nung ở nhiệt độ hơn 1.370 độ C. Lớp men màu thay đổi thành màu sắc tuyệt đẹp sau khi nung.
Bà Deng cho biết, “Sự thay đổi thật tuyệt vời, mọi sản phẩm màu vẽ men ở nhiệt độ cao khi cho vào lò nung là hoàn toàn không màu, nhưng khi ra khỏi lò, nhiều màu sắc và hoa văn sẽ hiện ra ”.
Bà Deng có các sinh viên từ khắp nơi trên thế giới, và bà coi đó là sứ mệnh của mình để quảng bá sản phẩm sứ màu vẽ men, bà ấy nói, “Màu sắc là ngôn ngữ chung của thế giới, không có rào cản nào giữa truyền thông văn hóa.”
Với khoa học công nghệ hiện đại kéo theo sự cải tiến của nghệ thuật thủ công cùng với sự tìm tòi của các nghệ nhân, tranh sứ màu vẽ men ở nhiệt độ cao đã nổi lên như một trào lưu nghệ thuật đương đại mới. Giờ đây, Gốm sứ Cảnh Đức là ngôi nhà của nhiều nghệ sĩ đã được đào tạo tay nghề bài bản và cống hiến hết mình cho lĩnh vực này.
Nghệ nhân Zhao Yongli, cho biết “Tranh sứ được tạo ra bằng cách vẽ trên chất liệu gốm, vẻ đẹp của chất liệu gốm và các tác phẩm nghệ thuật sẽ dần hiển thị ra trong quá trình nung.”
Tranh sứ men màu nhiệt độ cao đặt ra yêu cầu rất cao về chất lượng, tay nghề của nghệ nhân.
Sau khi học sơn dầu ở Ukraine, Li Dehui đến Cảnh Đức để vẽ tranh sứ. Áp dụng sự hiểu biết của mình về tranh sơn dầu vào tranh sứ, anh tin rằng 2 mảng nghệ thuật có sự liên kết chặt chẽ với nhau.
“Ngọn lửa nhiệt độ cao rất khó dự đoán. Mỗi khi sản phẩm gốm ra lò đều sẽ có cả sự ngạc nhiên lẫn tiếc nuối. Vì vậy, đòi hỏi người nghệ nhân Gốm sứ Cảnh Đức phải tìm hiểu rất kỹ về chất liệu gốm và lửa nung trong thời gian dài. Nếu không niềm tinh mãnh liệt vào công việc nghệ thuật này, sẽ rất khó để kiên trì với nghề ”, anh Li nói.
(Bài được dịch từ “Four famous porcelains in Jingdezhen, a world-renowned porcelain city”- Liu Ying (People’s Daily Online). Vui lòng không sao chép. )
